Dotychczas we wszystkich doświadczeniach, w których do podrażnienia używaliśmy prądów stałych lub indukcyjnych, nerw lub mięsień odgrywał rolę przewodnika zamykającego dwa końce łańcucha, w którym prąd przebiegał. Widzieliśmy, że przytem zachodzą zmiany w okolicy bieguna jednego i drugiego i że zmiany te przyczyną nie tylko powstającej różnicy pobudliwości w dwóch miejscach nerwu, ale zarazem i przyczyną stanu czynnego. który zawsze wychodzi miejsca podniesionej pobudliwości. Jednak w doświadczeniach swych Du Bois-Reymond spostrzegł, że nerw może być podrażniony i w inny sposób, mianowicie za pomocą tylko jednego bieguna, szezególnie, jeżeli mamy prądy indukcyjne. Najłatwiej doświadczenie to możemy przeprowadzić, jeżeli nerw połączymy z jednym biegunem cewki indukcyjnej i przewodniku tym umieścimy także klucz, za pomocą którego możemy go (przewodnik) zamykać lub otwierać, drugi zaś biegun cewki indukcyjnej odprowadzamy wprost do ziemi. Read the rest of this entry »

Nadto prócz powyżej wymienionych przyczyn ma także wpływ na stopień podrażnienia nerwu przez prąd stały, a więc na zmiany, które pod wpływem prądu stałego w nerwie powstają, czas działaniu prądu. Jeżeli czas ten jest bardzo krótki, to zmiany elektrotoniczne nie są w stanie się wytworzyć i w takim razie działanie prądów nie może się objawić. Tak według Kijniga, ażeby prąd był w stanie wywołać stan czynny w nerwie w chwili zamykania, trzeba, ażeby działanie jego trwało przynajmniej w ciągu 0,0015 sekundy, ażebyśmy byli w stanie otrzymać skurcz wskutek otwarcia prądu, czas działania musi być jeszcze znaczniejszy, a to z powodu, że zmiany anelektrotoniczne powstają znacznie wolniej, aniżeli zmiany katelektrotoniczne. Oczywiście, że ciągu krótkiego czasu anelektroton nie dochodzi do tego stopnia, ażeby po otwarciu prądu był w stanie, wskutek wywołanej różnicy pobudliwości nerwów w tem miejscu, stan czynny wywołać, Czas ten wogóle musi być tem dłuższy, im początkowa pobudliwość jest mniejszą. tak np. Read the rest of this entry »

Jakie przyczyny w obu tych przypadkach wywołują skurcz tężcowy, jest, jak zauważyliśmy wyżej, rzeczą dotychczas niedostatecznie wyjaśnioną. Podług Engelmanna i Grunhagena przyczyną ich są uboczne podniety, np. chemiczne, które wobec zwykłej pobudliwości nerwów nie mogą wywołać stanu czynnego, natomiast jeżeli pobudliwość znacznie się wzmaga wskutek zmian elektrotonicznych, podniety te wystarczają, ażeby nerw w miejscu podniesionej pobudliwości podrażnić i, dopóki pobudliwość zostaje podniesioną, utrzymać mięsień w stanie skurczu tężcowego. Jakkolwiek tłumaczenie to nie jest dostatecznie poparte faktami, jednakże zasługuje na uwagę z tego względu, że daje nam możność te dwa zjawiska pogodzić z prawami Pflutgera.

Prócz siły prądu ma także wpływ na zmiany elektrotoniczne fizyologiczny stan nerwów. Prawa powyższe mają właściwie zastosowanie tylko w zupełnie świeżych, żywych, możliwie niezmienionych przerwach. Read the rest of this entry »

Prócz elektryczności, jak to już mówiliśmy wyżej, na nerwy może działać cały szereg innych wpływów, jak np. termiczne, mechaniczne i chemiczne. Wpływy termiczne. Zmiany jak widzieliśmy w ustępie o przewodnictwie nerwów, pływają przede wszystkiem na szybkość przewodzenia stanu czynnego oraz na pobudliwość nerwów; nadto jeżeli zmiany w ciepłocie otaczającej występują bardzo szybko, to mogą one także wywołać stan czynny nerwów nerwy ruchowe żaby np. wywołuj} skurcz mięśni przy nagłem podniesieniu temperatury do 380. Read the rest of this entry »

Stosując kondensatory do podrażnienia nerwów i przyjmując zasadę Nernsta, możemy także oznaczyć potencyał tej różnicy koncentracyi jonów, która w nerwie musi powstać, ażeby spowodować stan czynny. Jeżeli kondensatorem możemy drażnić nerw i jeżeli podrażnienie zostaje uwarunkowane wytworzeniem się pewnej różnicy potencyalów w 2-ch punktach nerwu, to sam nerw na tej przestrzeni, na której przyłożone są elektrody, możemy uważać jako kondensator, a samo podrażnienie jako nabijanie jednego kondensatora drugim. Przypuszczenie to pozwala zupełnie dokładnie obliczyć pojemność i wysokość potencyału naboju tego drugiego kondensatora. Przyjmijmy, że pojemność kondensatora używanego do podrażnienia jest C, pojemność nerwu c, potencyal naboju I-go kondensatora P, potencyał 2-go kondensatora p, ilość elektryczności w 1-ym kondensatorze Q w drugim oraz, że gdy połączymy 1-y kondensator z drugim potencyal jego spadnie do tej samej wysokości, którą reprezentuje 2-gi, t. j. Read the rest of this entry »

Wytwarzająca się różnica koncentracyi zależy z jednej strony od  czasu działania prądu, z drugiej od dyfuzyi, która ją osłabia, działając antagonistycznie. Z początku wzrasta różnica koncentracyi szybciej niż dyfuzya. Przy pewnej wysokości tej różnicy następuje podrażnienie nerwu pod wpływem jonów dodatnich, o czem świadczy fakt, że stan czynny wychodzi zawsze z okolicy bieguna ujemnego; gdy prąd działa dalej, może nastąpić równowaga w koncentracyi jonów ponieważ ilości przenoszone prądem w okolice biegunów, zostają zupełnie zrównoważone temi ilościami jonów, które wskutek dyfuzyi dążą w kierunku odwrotnym i tem się tłumaczy zupełnie dobrze fakt, że prąd stały, przepływając przez nerw, działa tylko w chwili zamykania lub otwierania.

Ponieważ podniecenie nerwu występuje tylko przy pewnej różnicy koncentracyi, a na to, jak zaznaczyliśmy wyżej, potrzeba pewnego czasu przy każdym prądzie, więc oczywista, że im krócej działa prąd na nerw, tem natężenie jego musi być większe oraz, że musi istnieć pewien stosunek między natężeniem prądu a czasem jego trwania ; mogą więc być ta.k krótkotrwałe prądy, które mimo swojego b, wysokiego natężenia podrażniać nerwu nie będą w stanie, jak to widzimy w doświadczeniach z prądami Tesla ďArsonvala, tę samą okoliczność wskazują także doświadczenia z kondensatorami, dla których, jak widzieliśmy, istnieją pewne pojemności, przy zastosowaniu których otrzymujemy ten sam efekt podrażnienia, jeżeli naboje tą samą energię, jak to się okazało w doświadczeniach moich i Hermanna.  Widzimy więc w przytoczonej tabliczce, że do wywołania tego samego minimalnego skurczu zużywamy najmniejszą energię i przytem tę samą, jeżeli używamy kondensatorów o pojemności 0,01 02 mikrofarada. Fakt ten, jak zauważyliśmy wyżej, stwierdził w kilkanaście lat po ogłoszeniu moich badań Hermann, uznając jako optimum kondensatory tej samej pojemności, a w ostatnich czasach Eucken, za podstawę teoryę Nernsta, wykazał i eksperymentalnie stwierdził, Że Const. a, czyli v2 znowu więc dochodzimy do wykazania, że pobudzenie nerwu zależy od v2 t. Read the rest of this entry »

Takie jednobiegunowe podrażnienia występują, jak wykazał du Bois-Reymond, nie tylko w zupełnie otwartych, ale także i w niedostatecznie zamkniętych przewodnikach, jak np. jeżeli zamknięcie stanowi zły przewodnik, jakim jest nerw. Wskutek tego możemy otrzymać skurcz mięśnia przy zastosowaniu silnych prądów indukcyjnych na nerw nawet wtedy, gdy nerw między elektrodą a mięśniem zostaje przecięty lub podwiązany. W tym przypadku mogą także wprawdzie mieć miejsce i proste odgałęzienia się prądu indukcyjnego, jednak niewątpliwie wpływy podobne, jak przy jednobiegunowem podrażnieniu, odgrywają przeważną rolę. Jednobiegunowe działanie prądów ma wielkie znaczenie w badaniach fizyologicznych, ponieważ w pewnych warunkach może być przyczyną fałszywych wniosków, Tak np. Read the rest of this entry »

We wszystkich tych przypadkach, jeżeli odległość cewki drugiej od pierwszej jest dość nieznaczna, tak, że prąd indukcyjny, który mógłby powstać przy zamknięciu obu biegunów cewki indukcyjnej, byłby znacznej siły, otrzymamy stan czynny nerwu. Ostatnia kombinacya doświadczenia poucza, Że mamy tu do czynienia wprost ze zjawiskiem influencyi, wskutek bowiem pewnej wysokości potencyonału elektryczność na przewodniku o znacznej powierzchni, połączonym z biegunem przyrządu indukcyjnego, oddziaływa na drugi przewodnik, który znajduje się w pewnej od niego odległości i wywołuje w nim wskutek influencyi zmiany w rozmieszczeniu elektryczności statycznej. Zmiana ta z kolei wskutek połączenia z nerwem oddziaływa także na nerw.

Widzimy więc, że elektryczność nie tylko w postaci prądu może działać na nerw jako bodziec, ale również wszelkie zmiany w natężeniu elektryczności w samym nerwie mogą być przyczyną stanu czynnego. Ze w tych doświadczeniach rzeczywiście mamy do czynienia z influencyą, można się bardzo łatwo przekonać, używając zamiast nerwu wprost telefonu. Najprostszy sposób doświadczenia jest następujący : Oba bieguny cewki indukcyjnej odprowadzamy do zwykłego klucza du Bois-Reymonda, który zostaje otwarty; prąd stały stale się przerywa w cewce pierwotnej ; odległość cewki drugiej od pierwszej musi być względnie dość nieznaczna; jeden z asystentów przykłada telefon do ucha, drugi zaś stojąc obok badacza dotyka wilgotnym palcem jednego z biegunów klucza du Bois-Reymonda, przytem w telefonie żaden dźwięk nie powstaje. Read the rest of this entry »

Oczywiście więc, że badając nerwy wycięte, musimy się liczyć z tymi faktami i przechowywać je warunkach takich, wśród których ilość wody w nerwach nie mogłaby ulegało zmianie. Warunki takie możemy osiągnąć z jednej strony przez umieszczenie nerwu w otoczeniu nasyconem parą wodną, z drugiej przez umieszczenie w tak zwanych płynach obojętnych. Najlepszymi płynami obojętnymi oczywiście te, które istnieją już w stanie gotowym w ustroju jak np. wszelkie cięższe surowicze, humor aqueus i t. p. Read the rest of this entry »

Najpraktyczniejszym z przyrządów tego rodzaju jest tetanomotor Heidenhaina lub jego modyfikacye. Przyrząd ten jest zbudowany na zasadzie młoteczka Wagnerowskiego i różni się od niego tylko tern, że do sprężynki wprawianej w ruch zapomogą elektromagnesu przymocowany jest młoteczek z słoniowej kości, uderzający o kowadełko również z kości słoniowej, w którem przez środek przebiega nieznaczne wyżłobienie, przeznaczone na umieszczenie nerwu. Podczas doświadczenia nerw się układa w tem wyżłobieniu i zapomogą osobnego urządzenia może być bardzo powolnie po kowadełku posuwany. Posuwanie nerwu jest konieczne z tego powodu, że wskutek mechanicznego działania nerw zwykle ulega zniszczeniu i oczywiście, że w miejscu uderzenia traci pobudliwość. Jeżeli jednak uderzenia nie są silne, to nawet w miejscach uderzenia zachodzą tylko pewne zmiany w pobudliwości, lecz wogóle własności fizyologiczne nerwu nie zostają zniszczone. Read the rest of this entry »